Aarde zonder water in Ezhenedelnyj Jurnal

Hier is het zoveelste succes op rij uit de “niet-commerciële” serie van Olma-Press, zonder enige twijfel “literatuur van Categorie A”. Het woord “niet-commercieel” zet ik tussen verlegen aanhalingstekens, omdat dit woord de connotatie van ‘niet gemakkelijk om te lezen, niet boeiend’ bevat. “Aarde zonder water” sleept je juist ontzettend sterk mee, als een draaikolk — een beetje in tegenstrijd met de titel.

De roman is ongewoon vanwege de manier waarop de auteur gewone elementen samenbrengt. Zo begrijp je ergens halverwege de roman plots dat de uitgesproken avontuurlijke plot met een elegisch-mijmerende intonatie verteld wordt, en dat is niet omdat dit zo hoort, maar omdat het niet anders kan, als het ware. De depressieve stof is doorweven met een draad van schitterende humor. Het betekenisvolle laconisme van de taal doet denken aan “Taman” van Lermontov.

Om mijn complimenten wat meer overtuigingskracht te geven, zou ik de auteur lichtjes moeten berispen wegens de gebreken in de roman, alleen zie ik er geen, en ik wil er ook geen bedenken.

Aleksandr Skorobogatov gebruikt tegelijk het hele diapason van expressieve middelen — gaande van letterlijk realisme tot duidelijk-veelzeggende symbolen. Eén van de centrale thema’s in de roman wordt langzamerhand die van de dubbelganger, niet in de Russische infernale zin, maar eerder westers, verbonden met het probleem van de identificatie van de persoonlijkheid, dat teruggaat op “Stiller” van Max Frisch, en eigenlijk zelfs ook op Hollywood. In feite is “Aarde zonder water” paradoxaal genoeg tegelijk een erg Russische en erg Europese roman.

Als u nog altijd geen interesse hebt, dan geef ik me over. Wacht even — de cover is ook nog erg mooi.

Leonid Kostiukov, Ezhenedelnyj jurnal (Moskou), 19 augustus 2002